· 

Wist jij dat Cobra ook vrouwelijke kunstenaars in de groep had?

Het Cobra Museum staat in Amstelveen, en omdat ik daar dichtbij woon, kan ik er makkelijk binnenwandelen met mijn Museumkaart. Van de week kwam het er weer van. Ik werd naar binnen gelokt door de tentoonstelling over Mexico. Eenmaal binnen ontdekte ik dat ik bijna een tentoonstelling over vrouwelijke Cobra-kunstenaars had misgelopen. Een heel bijzondere tentoonstelling. En ik mocht foto's maken om er voor jou een blog over te maken, dus daar is ie dan! ( De foto hierboven is een detail uit een schilderij van Dora Tuynman)

 

Er waren net rondleidingen aan de gang en her en der ving ik al wat op:

Dat deze vrouwen soms wel mee mochten doen, maar anderen mochten niet, omdat ze niet voldeden aan het "figuratief" werken. De meesten hadden een relatie met een Cobra-kunstenaar. Of wel, ze hingen er een beetje bij, bij de Cobra-groep, omdat ze vrouw waren. Of ze waren wel volwaardig lid, maar vonden dat hun man daar meer recht op had.

 

De afgelopen maanden deden ze in ieder geval helemaal mee in het Cobra Museum.

Op de foto is een portret van een droevig uitziende vrouw te zien: Madeleine Kemeny Szemere. Naast haar hoofd is een rood vak aangebracht met daarop haar levensbeschrijving in witte letters.

Vrouewelijk naakt, geschilderd met dikke witte verf in heuveltjes op een hardboard plaat. Tussen de heuveltjes van verf is rode verf aangebracht. Om de vrouw heen is een soort bruin-boomachtige structuur aangebracht.
Een vrouw staat voor een donkere ondergrond naast een tafel en veegt de vloer. Naast haar hoofd hangt een witte vogel in een bruine kooikooi.
tegen een bruine achtergrond staat een moeder met een klein naakt kindje tegen haar aan, heel verstild. De vrouw draagt een roestbruin rode jurk. De structuur van het schilderij is ruw von grof opgebrachte verfstreken.
Madeleine Kemeny-Szemere

Madeleine Kemeny-Szemere

Als eerste bekeek ik het werk van  Madeleine Kemeny-Szemere. Haar werk raakte me diep door de kleuren, de zachtheid van de uitstraling, en de aardsheid van het materiaal en de structuren. Zij offerde op een gegeven moment haar kunstenaars-carrière op, om haar man alle eer te geven. Pas toen hij overleed, pakte ze het schilderen weer op, al tekende ze in die tussenliggende periode wel.

Ferdina Jansen

De tweede kunstenares, waarvan ik het werk bekeek was Ferdina Jansen. Haar sierlijke smeedwerk straalt kracht en tegelijk beweging uit. Daarnaast maakte ze beelden en bloemsculpturen van stof en bont. Ze heeft ook inspiratie opgedaan in Mexico. En dat sluit trouwens mooi aan bij de tentoonstelling op de begane grond over Mexico.

Ook zij ontkwam niet aan het feit dat ze in de eerste plaats werd gezien als vrouw/moeder in plaats van kunstenaar. Zelf ervoer ze dat niet zo en noemde ze zich geen feministe:

Twee tekeningen in het Cobra museum van Madeleine Kemenie-Szemere. De bovenste met twee kleine kinderen, zachtrose krijt op wit papier. De onderste tekening een liggende vrouw, naakt, op lakens en kussen, met globaal daarom heen de vorm van haar bed

Een fragment van een muurposter tijdens de tentoonstelling in het Cobra, met daarop het gezicht van Ferdi Jansen, met een smeedijzeren kap op haar hoofd. Op een rood vlak tekst over hoe haar leven verliep.
Een sculptuur van stof, met verschildende kleuren en stofsoorten, roze, gebloemd, groen en bruin, in de vorm van een waterlelie
3 sculpturen van Ferdina Jansen, . Een klein spiegelkastje, met een smeedijzeren traliewerk ervoor. Een soort doosje op een standaard, geheel omkleed met dicht smeedwerk. Een smeedwerkje in gelijst in zwart en roze bont.
Sierlijk smeedwerk van Ferdi Jansen, met insect  Twee aparte sculptuurtjesachtige patronen.
Een hoge ligbank van blauw en wit namaak bont, en daarachter een staander van oranje  bont in verschillende tinten
Ferdina Jansen

Mijn ervaring

Na het werk van Madeleine en Ferdina sloeg ik de hoek om naar weer andere schilderijen, en het verwarde me. De sfeer was zo anders, grafischer, meer ritmisch. Het klopte gewoon niet met wat ik net ervaren had.

 

Toen ik keek wie het werk had gemaakt, zag ik het: het was een mannelijke Cobra-kunstenaar, Asger Jorn. Ik was het gedeelte van de vrouwen uitgelopen.  Was het verschil tussen mannelijke en vrouwelijke kunstenaars binnen Cobra dan zo sterk te duiden?

 

Ik liep weer terug en bezocht de andere vouwen op hun plek in de ruimte. Ik zag er ook werk, dat wat meer op de bekende Cobra stijl leek. Heel verschillend werk, ook werk met een duidelijk eigen toets.

Ik heb er van genoten.

 

Wil je al het werk zien en ervaren van deze vrouwen, dan kan je nog tot 1 december 2019 terecht in het Cobra Museum, daarna komt er weer een andere tentoonstelling op deze plek. Ik kan het je zeker aanraden.

 

En laat me hieronder weten, hoe jij de werken van deze twee vrouwen ervaart. Ben heel benieuwd naar jouw eerste indruk.

 

3 schilderijen van Asger Jorn, een Cobra kunstenaar. Warme speelse kleuren en ritmische vlakken.
Asger Jorn

Reactie schrijven

Commentaren: 8
  • #1

    DickJan Braggaar (zondag, 10 november 2019 20:25)

    Zoals vaker zijn je blogs een eye-opener voor me. Bij Cobra dacht ik tot voor kort alleen maar aan Appel (die van 'ik rotzooi maar wat aan').

  • #2

    Joke Zonneveld (zondag, 10 november 2019 20:44)

    Op naar de bibliotheek dus en eens een compleet overzicht doornemen. Maar dat er zoveel kunstenaressen het vergeetboek waren geraakt, dat is wel erg. Blij dat het rechtgezet is. En Karel rotzooide ook niet altijd maar wat aan, in het begin was hij nog heel figuratief bezig.

  • #3

    Danny Sunt (maandag, 11 november 2019 11:45)

    COBRA (eigenlijk CoBrA
    Co = Copenhagen (Denemarken) ---> Asger Jorn
    Br = Brussel (België) ---> Alechensky
    A=Amsterdam (Nederland) ---> Appel

    https://nl.wikipedia.org/wiki/Cobra_(kunst)
    www.cobra-museum.nl/cobra-beweging/

  • #4

    Joke Zonneveld (maandag, 11 november 2019 14:22)

    En het verspreide zich de hele wereld over, ga het verder nalezen. Dank voor de linken.

  • #5

    Yvonne Baten (dinsdag, 12 november 2019 07:36)

    Dankjewel voor de informatie!!! Weer ervaring rijker in de kunst.

  • #6

    Joke Zonneveld (dinsdag, 12 november 2019 09:50)

    Leuk he? Was voor mij ook een hele ontdekking. Heb laatst een boek over Eugene Brands gelezen. Hij deed wel mee aan de Cobra, maar was meer een Einzelgänger binnen de groep. Ik wist wel dat veel van hen een partner hadden, maar meer ook niet. Door de kindertekeningen van de dochter van Eugene raakte hij geïnspireerd en zo is dat een stroom binnen Cobra geworden.

  • #7

    Elisabetta Sonda (dinsdag, 12 november 2019 15:09)

    Leuk je blog te lezen, over de vrouwelijke Cobra-kunstenaars; het moet niet makkelijk voor hen geweest zijn tussen al die mannelijke kunstenaars. Bewonderenswaardig! Dank je wel voor de info. Jammer genoeg woon ik te ver weg om even langs te gaan en een kijkje te nemen.

  • #8

    Joke Zonneveld (dinsdag, 12 november 2019 15:24)

    Hallo Elisabetta,
    Als ik de vogel in de kooi zie bij de vegende vrouw op het schilderij van Madeleine, dan denk ik: zat zij ook in zo'n kooitje?